Program Współpracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukraina od 15 lat wspiera transgraniczne procesy rozwojowe na pograniczu Polski, Białorusi i Ukrainy poprzez współfinansowanie różnorodnych projektów. Wszystkie projekty wspierane przez Program mają charakter niekomercyjny i przyczyniają się do poprawy jakości życia mieszkańców wschodniej Polski oraz zachodniej Ukrainy i Białorusi. Każde przedsięwzięcie finansowane przez Program musi osiągać silny efekt transgraniczny, nie tylko poprzez partnerstwo zawarte między instytucjami z tych trzech krajów, ale przed wszystkim dzięki działaniom i ich pozytywnemu wpływowi na obszary przygraniczne.
Pierwsza edycja Programu była realizowana w latach 2004-2006. W tamtym okresie, struktura Programu i finansowania projektów była znacznie bardziej skomplikowana niż obecnie (w Polsce koszty były pokrywane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, podczas gdy Białoruś i Ukraina korzystała z funduszy TACIS), mimo to łączną kwotą 45,8 mln EUR środków unijnych sfinansowano 167 projektów rozwijających pogranicze. W latach 2007-2013 Program był realizowany w ramach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (EISP). Wsparcie z budżetu UE wzrosło znacząco do ponad 170 milionów EUR i z tych środków zostało zrealizowanych 117 projektów. Były to duże projekty infrastrukturalne, regularne i parasolowe. Zaowocowały one znaczącym postępem w takich sektorach i obszarach, jak: infrastruktura społeczna, opieka zdrowotna, edukacja, turystyka, ochrona dziedzictwa kulturowego, bezpieczeństwo oraz infrastruktura i obsługa przejść granicznych.
W okresie programowania 2014-2020 Program działa w ramach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa (EIS). EIS wspiera zrównoważony rozwój wzdłuż zewnętrznych granic Unii Europejskiej, pomaga zmniejszać różnice w standardach życia i rozwiązywać wspólne transgraniczne wyzwania. Pod względem budżetu, Program Polska-Białoruś-Ukraina jest największym programem transgranicznym na lądowych granicach Unii Europejskiej. Granty o łącznej wartości ponad 170 milionów euro dofinansują projekty skoncentrowane na ochronie i promocji przygranicznego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, zwiększeniu infrastrukturalnej dostępności regionów, poprawie infrastruktury, procedur i obsługi przejść granicznych, jak również na rozwoju służby zdrowia i usług socjalnych. Strategia Programu została przyjęta w wyniku analizy społeczno-gospodarczej przeprowadzonej na zlecenie Instytucji Zarządzającej, w której zidentyfikowane zostały wspólne priorytety na poziomie krajowym i regionalnym państw uczestniczących i ich regionów. Opiera się ona również na doświadczeniach z poprzednich okresów programowania. Strategia Programu uwzględnia również opinie zainteresowanych stron dotyczące wspólnych potrzeb i wyzwań na obszarze Programu. Ponadto odzwierciedlone są w niej decyzje podjęte przez władze Polski Białorusi i Ukrainy, koncentrujące uwagę Programu na tych obszarach tematycznych, w których państwa uczestniczące mogą rozwiązywać wspólne problemy i wykorzystywać wspólne zasoby.
Program Współpracy Transgranicznej EIS Polska-Białoruś-Ukraina 2014-2020 jest dokumentem definiującym najważniejsze kwestie związane z realizacją Programu, jego otoczeniem, celami i funkcjonowaniem.
Opisuje obszary problemowe, które zostaną wsparte dzięki współfinansowaniu projektów, określone w czterech Celach Tematycznych i ich priorytetach:
DZIEDZICTWO
Priorytet 1.1 Promocja kultury lokalnej i historii
Priorytet 1.2 Promocja i zachowanie dziedzictwa naturalnego
DOSTĘPNOŚĆ
Priorytet 2.1 Poprawa i rozwój usług transportowych i infrastruktury
Priorytet 2.2 Rozwój infrastruktury technologii informacyjno-komunikacyjnych
BEZPIECZEŃSTWO
Priorytet 3.1 Wsparcie dla rozwoju ochrony zdrowia i usług socjalnych
Priorytet 3.2 Podejmowanie wspólnych wyzwań związanych z bezpieczeństwem
GRANICE
Priorytet 4.1 Wsparcie dla efektywności i bezpieczeństwa granic
Priorytet 4.2 Poprawa operacji zarządzania granicami, procedur celnych i wizowych.
„Niniejszy dokument został opracowany dzięki pomocy finansowej Unii Europejskiej w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Polska – Białoruś – Ukraina 2014-2020. Wyłączną odpowiedzialność za treść niniejszego dokumentu ponosi Wojewoda Podlaski i w żadnym wypadku nie może on być uważany za odzwierciedlający oficjalne stanowisko Unii Europejskiej.”